روانشناسی اجتماعی چیست؟
روانشناسی اجتماعی را می توان علم مطالعه ی رفتارِ دوسویه ی بین نسلِ بشری (تمامی انسان ها) و یا علم مطالعه ی تعامل و داد و ستدهای فی مابین عموم انسان ها قلمداد کرد. با روانشناسی اجتماعی قادر خواهیم بود به صورت علمی حقیقت، علل و نحوه ی تفکر و رفتار هر شخص را در موقعیت های مختلف اجتماعی کشف و درک کنیم.
تاثیر روابط اجتماعی در زندگی افراد
این مسئله، موضوعی کاملا واضح است که برقراری رابطه ی اصولیِ اجتماعی هر کس با دیگران، می تواند در زندگی وی نقش بسیار اثرگذاری ایفا کند و فواید زیادی را برای هر کس به همراه داشته باشد؛ علی الخصوص که در دنیای بسیار گسترده ی امروزی، روابط اجتماعی به یک از پایه ها و اساس برای بقاء و پایداری زندگی ها به شمار می رود.
و از همین رو، از دیدگاه صاحبان نظر در علم جامعه شناسی، با توجه به اینکه روابط اجتماعی همان ارتباط بین دو یا چند نفر است، پس این موضوع ارتباط و وابستگی متقابل افراد نسبت به یکدیگر را به تصویر می کشد. و توجه به نحوه ی برقراری رابطه ی اجتماعی بسیار مهم می باشد، چراکه هر رابطه می تواند در قالب مثبت و سازنده ای همچون دوستی بروز کند و یا برعکس، این رابطه می تواند در قالب منفی و مخربی نظیر دشمنی، کینه و … به منصه ی ظهور برسد.
و همین مسئله اهمیت موضوع “روانشناسی اجتماعی را نیز به راحتی ولی کاملا واضح به تصویر می کشد.
نگرش در روانشناسی اجتماعی
یکی از مهم ترین اصول در روانشناسی اجتماعی مبحث “نگرش” است و حتی بعضی از دانشمندان و روانشناسان این مبحث را بحث اصلی و اساسی در روانشناسی اجتماعی قلمداد می کنند؛ به طوری که آنها روانشناسی اجتماعی را به مثابه مطالعه ی علمی “نگرش” ها قلمداد می کنند.
اما اگر به دنبال درک درستی از نگرش باشیم، باید گفت واژه ی نگرش در روان شناسی اجتماعی به شیوه های گوناگون و گاه متفاوت از هم، تعریف گردیده است. اما بر مبنای یکی از تعاریف مقبول می توان گفت: “نگرش” نظام بادوامی است که شامل یک مولفه ی شناختی، یک مؤلفه ی احساسی و یک مؤلفه ی رفتاری است.
در تعریف فوق، مولفه ی شناختی، برگرفته از اعتقادات و باورهای فرد درخصوص یک فکر، اندیشه و یا یک شیء است. و مولفه ی احساسی یا عاطفی نیز، برگرفته از هیجانات، احساسات و عواطف شخص نسبت به موضوعِ مرتبط با آن فکر یا آن شیء است. و مؤلفه ی رفتاری، میل به عمل کردن و اقدام متناسب با آمادگی برای پاسخ گویی به شیوه ای خاص می باشد.
تصحیح نگرش با رویکردی صحیح
پس کاملا مشخص است که داشتن یک نگرش مثبت می تواند در ایجاد یک رابطه ی مثبت بسیار موثر افتد و وجود یک نگرش منفی نیز می تواند در بروز یک رابطه ی منفی بسیار اثرگذار باشد. از همین رو، اتخاذ روکردهایی که بتواند اثر سازنده بر سه عنصر شناختی، احساسی و رفتاری بگذارد، بسیار ویژه و حائز اهمیت است.
البته اگرچه هر کس در ساخت یک نگرش درست با عناصری صحیح برای خود مسئول بوده و این خود اوست که در جهت ایجاد یک رویکرد صحیح، باید تمام هم و غم خود را به کار بندید؛ اما تاثیر اجتماع بر نحوه ی شکل گیری یک نگرشِ صحیح در هر کس نیز به همان میزان اهمیت دارد؛ و این اهمیت در افراد در سنین پایین و با درجه ی درک و فهم کم دو چندان می شود.
لزوم توجه خانواده‌ها به مسئله‌ی روانشناسی اجتماعی
از آنجا که مشخص شد، اثرگذاری اجتماع در ایجاد یک نگرش صحیح و سازنده، بسیار بالاست و این اثرگذاری در اقشار خردسال بسیار بیشتر می شود؛ لذا کاملا محرز است که نقش خانواده به عنوان اولین اجتماع هر فرد، در بروز و نمود این مهم، بسیار حیاتی است.
از همین رو، برای والدین (هم پدر در نقش رابط اصلی اجتماعی – با اجتماعات بزرگ تر از خانواده – و هم مادر در نقش سازنده ی اصلی روابط درون خانواده ای) یک ضرورت است که درک بیشتر و کامل تری نسبت به اصول اولیه و پایه ای روانشانسی اجتماعی (با هر عنوان و تعریفی که خود مایل به قبولش هستند) داشته باشند تا هم بتوانند بهتر به بررسی تقابل و تعامل فرزندان خود در جامعه (چه جامعه ی کوچک خانوادگی و چه جوامع بزرگ تر) بپردازند و هم بهتر بتوانند این تقابل و تعامل را سمت و سویی درست دهند.
یتیم‌نوازی در تامین نیاز های مادی خلاصه نمی‌شود
با نظر به تمام آنچه که در بالا گفته شد، و با نگاه به شرایط یک یتیم، مشخص است که فرزندان یتیم که از نعمت داشتن یک و یا هر دو والدین خود محروم هستند، به مراتب کمتر از سایر کودکان می توانند قواعد مربوط به یک تعامل خوب با اجتماع اطراف خود را فرا بگیرند؛ و بی شک عدم اتخاذ راهکارهایی صحیح در جهت حل این مشکل، می تواند در آینده موجب اختلال های روان شناختی برای درصد قابل توجهی از آنها گردد.
از همین رو، فارغ از مسائل اخلاقیِ حاکم بر کمک به ایتام، ضرورتِ این کمک با نظر به اختلال یاد شده که می تواند نقشی مستقیم در روند ارتباط اجتماعی آحاد مردم نیز داشته باشد، نیز محرز می گردد. به همین دلیل است که بر یکایک ما فرض است که علاوه بر توجه ویژه ای که بر معیشت ایتام داشته و کمک های نقدی و غیرنقدی که در جهت حل مشکلات مالی ایشان داریم، تلاش خود را در جهت حل مشکلات غیرمادی ایشان همچون مسئله روابط اجتماعی شان نیز تا حد امکان به کار بندیم.
