نهم ذی‌الحجه، روز عَرَفَه، یک روز پیش از عید قربان می‌باشد که نزد مسلمانان از روزهای پرفضیلت سال به‌شمار می‌آید و روایات بسیاری روز عرفه را به عنوان روزی ویژه برای بخشایش گناهان و استجابت دعا معرفی کرده‌اند.
در منابع روایی نیز اعمالی برای این روز برشمرده‌اند که بافضیلت‌ترین‌شان دعا و استغفار می‌باشد؛ و البته زیارت امام حسین (ع) و خواندن دعای عرفه نیز در این روز بسیار سفارش شده است. و بنا بر فقه شیعی، حج‌گزاران باید از ظهر تا غروب شرعی این روز را در عرفات وقوف کنند.
عرفه فيضی دارد که از دو مکان منتشر می‌شود: کربلا و عرفات
بابی که از امام حسين (ع) در عرفه گشوده می‌شود، مهم‌تر از بابی است که در عرفات گشوده می‌شود.
«بنابر روایات، بابی که از امام حسين (ع) در عرفه گشوده می‌شود، مهم‌تر از بابی است که در عرفات گشوده می‌شود.
… عرفه غير از فيض زمانی، يک فيضی هم دارد که از دو مکان (کربلا و عرفات) منتشر می‌شود.
در اين فيوضاتی که منتشر می‌شود ما هم می‌توانيم شريک باشيم. ما هم با دلمان می‌توانيم در آن صحنه‌ها باشيم. البته هر کس به اندازه خودش سهم و درجه دارد… . آن بی‌قراری است که مهم است. اگر کسی دلش از محيط، کنده شده باشد و دلش در عرفه و در کربلا باشد ان‌شاءالله در ثواب‌ها شريک است…
عرفه روزی است که انسان بايد به معرفت برسد و با زوار امام حسين (ع) و اهل عرفات شريک شود. دلش آنجا باشد».
«در دريای ظلمانی و امواج فتنه‌های شياطين، تنها چراغ و پناهْ وجود مقدس سيدالشهدا (ع) است. در روز عرفه خودمان را به آن حضرت برسانيم. محور سلوک و تهذيب ما زيارت سیدالشهدا است».
«در روز عرفه، زيارت سيدالشهدا (ع) جزء اعمال اصلی است که نبايد فراموش شود. حتی از راه دور هم باشد؛ چه بسا از راه نزديک بيشتر قبول کنند. جواب حضرت هم می‌رسد…
دومين کار اين است که در روز عرفه، دعاهاي عرفه را هم بخواند، به‌خصوص دعايی در صحيفه است که در آن قسمت عمده‌اش دعا برای امام زمان (عج) است. اصل دعای بعدازظهر عرفه را صلوات قرار بدهيد و دعا بر امام زمان (عج). بقيه حاجات، فرع بشوند.»
«ما در روز عرفه بايد خودمان را به عِتْق از آتش جهنم برسانيم. در روايت، وارد شده که اگر کسی در ماه رمضان آمرزيده نشد، بايد منتظر روز عرفه باشد. پس بايد خودمان را برای روز عرفه آماده کنيم.
در عرفه چه کار بايد کرد که به خدا برسيم، درحالی که در عرفات نيستيم؟ روايت آمده است که فردی به حضرت عرض کرد که من نتوانستم به مکه بروم و به کربلا رفتم. حضرت فرمود: تو کم نياوردی. طرف برايش جای سؤال شد. حضرت طوری از فضيلت کربلا گفتند که فضيلت عرفات محو شد…».
شیواترین عبارت دعای عرفه که تلنگری برای همه ماست:
«مَا ذَا وَجَدَ مَنْ فَقَدَكَ وَ مَا الَّذِي فَقَدَ مَنْ وَجَدَك»
آن کس که تو را ندارد، چه دارد؟
و آن کسي که تو را پیدا کرد، چه ندارد؟
عرفه هنگامه دعا و نیایش است
پروردگارا!
هرآنچه صلاح عزیزانم هست؛
برایشان مقدر بفرما
” الهی امين”